Dzisiejsza data:

1861 I - Przywrócono język polski w magistracie krakowskim.

1861 II 13 - Nastąpiło częściowe przywrócenie języka polskiego na wykładach uniwersyteckich.

1861 III 2 - W kościele Mariackim odprawiono nabożeństwo żałobne w intencji ofiar krwawo stłumionej manifestacji patriotycznej w Warszawie w dniu 27.02.

1861 III 12 - Wprowadzono zakaz noszenia wszelkich godeł, oznak i emblematów narodowych.

1861 IV 10 - W kościele Mariackim odprawiono nabożeństwo żałobne w intencji ofiar manifestacji patriotycznej w Warszawie w dniu 8.04.

1861 IV 12 - Władze austriackie wydały zakaz demonstracji.

1861 V 1 - Rozpoczęło działalność Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych - główna instytucja ubezpieczeniowa Galicji.

1861 V 30 - Otwarto targ na bydło na Kleparzu.

1861 VI 8 - Otwarto gmach Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń od Szkód, popularnie zwanego Florianką przy ul. Basztowej.

1861 VIII 15 - Starcia uliczne manifestantów z policją. Władze wydały zakaz wychodzenia z domów po zmroku.

1861 VIII 17 - Nastąpiło poświęcenie nowej kaplicy pod wezwaniem św. Bronisławy pod kopcem Kościuszki, ufundowanej wg projektu Feliksa Księżarskiego.

1861 X 10 - Nowo wybrany rektor Uniwersytetu profesor Józef Dietl w mowie inauguracyjnej wystąpił przeciwko polityce germanizacyjnej władz.

1861 XI 4 - Otwarto linię kolejową Kraków – Lwów.

1861 XII 15 - Konserwatywny dziennik „Czas” wystąpił ze zdecydowanym programem politycznym, w którym domagano się autonomii narodowej dla Galicji.

1861

- Rozpoczęto budowę szpitala żydowskiego przy ul. Skawińskiej wg projektu Antoniego Stacherskiego.

- W fabryce Zieleniewskiego wyprodukowano maszynę parową, przeznaczoną dla kopalni węgla w Tenczynku.

1862 II 28 - Nastąpiło otwarcie synagogi postępowej zwanej Tempel przy ul. Miodowej.

1862 II - Powódź w Krakowie, wody Wisły zatopiły Błonia między Dębnikami a Zakrzówkiem.

1862 IV 24 - Uczestnicy manifestacji patriotycznej zostali ostrzelani przez żołnierzy austriackich.

1862 VI 17 - Józef Dietl został ponownie wybrany na rektora Uniwersytetu. Wybór nie został zatwierdzony przez władze austriackie.

1862 VIII 15 - Powstał komitet restauracyjny grobów królewskich na Wawelu.

1862 VIII 23 - Nad Krakowem przeszła wichura zrywając dachy z domów i wyrywając drzewa.

1862 IX 25 - Sąd Krajowy w Krakowie wydał wyroki w procesach o śpiewanie pieśni „Boże, coś Polskę”.

1862 IX 25 - Diecezja krakowska na mocy bulli papieskiej została zamieniona na wikariat apostolski. Papież Pius IX mianował wikariuszem Antoniego Gałeckiego.

1862 X 16 - Konspiracyjna Rada Naczelna Galicyjska uznała zwierzchnictwo Komitetu Centralnego w Warszawie.

1863 I 21 - Rozwiązała się tajna Ława Główna Krakowska. Rada Naczelna Galicyjska zorganizowała nową strukturę, na czele, której stanął Antoni Lipczyński.

1863 I 31 - Nocny wymarsz ochotników z Krakowa do obozu powstańczego Apolinarego Kurowskiego, którego zgrupowanie znajdowało się w Ojcowie.

1863 II 3 - Dyrekcja Policji w Krakowie wydała zakaz uczestnictwa w powstaniu na terenie Królestwa Polskiego. Za udział w powstaniu groziła kara do 10 lat pozbawienia wolności.

1863 II 4 - "Czas" po raz pierwszy nazwał powstanie narodowym, a nie - jak dotąd - oporem przeciw brance.

1863 II 6 - Nastąpił wymarsz do obozu ojcowskiego większej grupy słuchaczy Uniwersytetu i uczniów wyższych klas gimnazjum oraz Instytutu Technicznego.

1863 II 17 - Klęska oddziałów Apolinarego Kurowskiego w bitwie pod Miechowem.

1863 III 6 - Dla pomocy rannym powstańcom ukonstytuował się Komitet Niewiast Polskich.

1863 III 8 – 9 - W hotelu Saskim odbyło się tajne spotkanie przedstawicieli organizacji „białych” ze wszystkich trzech zaborów oraz emisariuszy Hotelu Lambert. Podczas narady postanowiono przekazać dyktaturę powstania generałowi Marianowi Langiewiczowi, który stacjonował w podkrakowskiej Goszczy.

1863 III 12 - Konfiskata "Czasu" z powodu ogłoszenia odezwy dyktatora Langiewicza z 10 marca.

1863 III 18 - Z Krakowa do Igławy na Morawach wywieziono przez władze austriackie 59 powstańców, uczestników bitwy pod Miechowem.

1863 III 20 - Komisarz dyktatora Bogusław Łubieński rozwiązał Ławą Główną Krakowską.

1863 III 21 - Do Krakowa przyjechał znany działacz konspiracyjny, komisarz Rządu Narodowego Stefan Bobrowski. Ogłosił odezwę o ponownym przejęciu władzy przez Rząd Narodowy.

1863 III 22 - Na Wawelu jako więzień znalazł się dyktator Langiewicz aresztowany przez Austriaków przy próbie przekroczenia granicy koło Uścia Solnego.

1863 III 25 - Nastąpiło wywiezienie 451 powstańców wziętych do niewoli przez Austriaków do Ołomuńca na Morawy.

1863 IV 5 - Z Krakowa do Królestwa Polskiego wyruszył oddział ochotników pod dowództwem Józefa Grekowicza.

1863 IV 9 - Na dworcu kolejowym Austriacy skonfiskowali 26 funtów prochu w puszkach blaszanych, nadanych jako przesyłka zawierająca gwoździe. Proch był przeznaczony dla oddziałów powstańczych w zaborze rosyjskim.

1863 IV 12 - Stanisław Koźmian został redaktorem krakowskiego „Czasu”.

1863 VI 8 - Do Krakowa powrócił teatr niemiecki i wystawił komedie i operetki (utwory Offenbacha i Franza Suppé).

1863 VI 13 - W Krakowie ukazało się pismo „Ojczyzna”, wydawane przez Alfreda Szczepańskiego i Ludwika Kubalę, reprezentujących lewicę ugrupowania „czerwonych”.

1863 VII 9 - Zwierzchnie funkcje powstańczej organizacji w Galicji przeszły w ręce Rady Prowincjonalnej Galicji z siedzibą w Krakowie.

1863 VII 14 - W trakcie rewizji na ul. Siennej wojsko austriackie użyło broni palnej w stosunku do ludności cywilnej w Rynku, raniąc kilka osób.

1863 VIII 7 - W domu, w którym mieściła się fabryka amunicji dla powstańców przy ul. Szewskiej i Jagiellońskiej doszło do wybuchu. Zginęły trzy kobiety i dziecko.

1863 VIII 16 - Wydział Miejski zwrócił się do władz o wyrażenie zgody na przeprowadzenie wyborów do Rady Miejskiej.

1863 IX - Do Krakowa przybył Romuald Traugutt, odbył naradę wojenną w której udział wzięli między innymi wybitni dowódcy oddziałów powstańczych: Karol Różycki, Michał Heydenreich-Kruk, Józef Hauke-Bossak.

1863 X 1 - Został aresztowany Stanisław Tarnowski, dyrektor wojny w Radzie Prowincjonalnej.

1863 X 2 - Został aresztowany Ignacy Sewer-Maciejowski, komisarz Galicji Zachodniej.

1863 X 16 - Ostatni członkowie Wydziału Miejskiego ustąpili ze swych stanowisk, na wniosek burmistrza sprawy miejskie były załatwiane wyłącznie na posiedzeniach Magistratu.

1863 XI 17 - Rozpoczął działalność tzw. "Instytut posługaczy" - posłańców.

1863 XI 23 - Oddano do użytku kamienny most kolejowy na Starej Wiśle w pobliżu ul. Blichu, dzisiaj u zbiegu ulic Dietla i Grzegórzeckiej.

1863 XII 15 - Na mocy wyroku sądowego zostało zawieszone wydawanie "Czasu". Nie ukazywał się do końca marca 1864 roku.

1863 XII 18 - Ukazał się pierwszy numer dziennika „Chwila” w miejsce zawieszonego „Czasu”.

1863

- Hrabia Aleksander Przeździecki (z Warszawy) rozpoczął w Krakowie wydawanie dzieł wszystkich Jana Długosza (ukończone w 1887).

1864 II 29 - W całej Galicji ogłoszono stan oblężenia, trwający do 18 kwietnia 1865 roku. Wprowadzono między innymi zakaz zgromadzeń, zrzeszania się, wspomagania zbiegów z Królestwa Polskiego, udzielania wszelkiej pomocy powstaniu.

1864 III 3 - Został aresztowany naczelnik miasta Adolf Aleksandrowicz, odtąd urząd sprawował ksiądz Adam Słowiński, pijar.

1864 III - Pod koniec miesiąca podczas narady "białych" w Krakowie postanowiono zakończyć powstanie.

1864 VI 3 - Wystawiono dla zwiedzających obraz Jana Matejki „Kazanie Skargi”

1864 VI 25 - Nastąpiło rozwiązanie powstańczej organizacji miejskiej.

1864 XII 5 - Na głównym korycie Wisły otwarto nowy most kolejowy.

1864

- Ukończono restaurację kościoła św. Katarzyny.

- Władze austriackie wydały zakaz organizowania uroczystości związanych z rocznicą 500-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

- Gmina Kraków zakupiła spalony pałac Wielopolskich z przeznaczeniem po odbudowie na urzędy miejskie.

- Zorganizowano po raz pierwszy w Krakowie wystawę fotograficzno - plastyczną (fotoplastikon) ze Lwowa.

1865 IV 18 - Zniesiono stan oblężenia w Galicji, który trwał od 29 lutego 1864 roku.

1865 VI 24 – 26 - Krakowskie Towarzystwo Strzeleckie obchodziło 300-lecie nadania przez Zygmunta Augusta srebrnego kura, zorganizowano zjazd organizacji strzeleckich z miast galicyjskich (ze Lwowa, Rzeszowa, Tarnowa i Bochni).

1865 IX 1 - Dwaj patriotycznie nastawieni profesorowie: Józef Dietl oraz Michał Koczyński zostali usunięci z Uniwersytetu.

1865 IX - Pod koniec miesiąca, w związku z epidemią cholery Magistrat ogłosił odezwę w sprawie zachowania czystości w mieście.

1865 X 1

- Pierwszy występ Heleny Modrzejewskiej na scenie krakowskiej.

- Dyrekcję Starego Teatru objął Adam Skorupka.

1865 X 7 - Kompozytor lwowski Stanisław Dubiecki objął funkcję dyrygenta teatralnego i wystawił z udziałem Heleny Modrzejewskiej swoją operę komiczną Paziowie królowej Marysienki.

1865 XI 18 - Został wydany dekret cesarza o amnestii dla więźniów politycznych, który umożliwił powrót do Krakowa wielu przetrzymywanych w więzieniach austriackich.

1865 XII 31 - Pękło serce dzwonu Zygmunta.

1866 I - Powstało w Krakowie Towarzystwo Lekarskie, którego pierwszym prezesem został Aleksander Kremer.

1866 II 20 - Sejm Krajowy uchwalił „Tymczasowy Statut Gminny dla miasta Krakowa”. Stanowiło to przywrócenie instytucji samorządu miejskiego w Krakowie.

1866 IV 1 - Ustawą cesarską "Tymczasowy statut gminny dla miasta Krakowa" został wprowadzony w życie.

1866 VI 17 - W hotelu Pollera zatrzymał się J.I. Kraszewski.

1866 VII 1 - Ukazał się pierwszy zeszyt Przeglądu Polskiego, wydawanego przez młodych konserwatystów, w tym Józefa Szujskiego, Stanisława Tarnowskiego, Stanisława Koźmiana, Ludwika Wodzickiego. Redaktorem był formalnie hr. Jerzy Mycielski, profesor historii sztuki.

1866 VIII 1 - Odbyły się pierwsze wybory do Rady Miejskiej.

1866 VIII 16 - Rozpoczęło działalność Krakowskie Stowarzyszenie Konsumpcyjne Urzędników, pierwsza spółdzielnia spożywców na ziemiach polskich.

1866 VIII 16 - Po nabożeństwach w kościele Mariackim i w bożnicy na Kazimierzu, w sali hotelu Saskiego, zebrała się nowo wybrana Rada Miejska na swe pierwsze posiedzenie.

1866 VIII 16 - Do hotelu Pollera przybył J.I. Kraszewski.

1866 VIII 26 - Na Kazimierzu stwierdzono pierwszy przypadek wystąpienia cholery.

1866 IX 1 - Z inicjatywy krakowskiego Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych rozpoczęła działalność krakowska Kasa Oszczędności.

1866 IX 13 - Rada Miejska, zebrana w wielkiej Sali Hotelu Saskiego, dokonała wyboru pierwszego od czasu przywrócenia samorządu prezydenta miasta, został nim profesor medycyny Józef Dietl.

1866 X 31 - Odbyła się uroczysta ceremonia zaprzysiężenia nowego prezydenta z mową programową, w której prezydent Dietl przedstawił ambitny plan rozwoju Krakowa.

1866 XI 1 - Młodzież akademicka założyła towarzystwo "Muza" dla pielęgnowania śpiewu jako rozrywki.

1866 XI 29 - W Krakowie po raz pierwszy wystawiono „Halkę” Stanisława Moniuszki.

1866 XII 29 – 1867 I 31 – W Krakowie przebywał wybitny kompozytor Stanisław Moniuszko.

1866 XII 31 - Przestał ukazywać się dziennik niemieckojęzyczny „Krakauer Zeitung”.

1866 - Powstało Towarzystwo Muzyczne w Krakowie.

1867 I - Wystawiono operę Moniuszki Verbum Nobile.

1867 II 4 - Odbyły się wybory do Sejmu Krajowego. Z Krakowa wybrano: Józefa Majera (profesor UJ), Mikołaja Zyblikiewicza (adwokat), Szymona Sammelsohna (adwokat).

1867 II 28 - Zniesiona została Komisja Namiestnicza w Krakowie, działająca od 1860 roku.

1867 IV 8 - Namiestnik Galicji Agenor Gołuchowski zainicjował, w czasie uroczystego obiadu w Wiedniu, składkę pieniężną na odbudowę krakowskich Sukiennic.

1867 IV - Studenci UJ założyli Czytelnię Akademicką im. Adama Mickiewicza.

1867 XI 1 - Nastąpiło otwarcie zakładu fotograficznego Walerego Rzewuskiego.

1867

- Pojawiły się pierwsze omnibusy konne (inicjatorem był przedsiębiorca miejski Schönberg).

- Obraz Jana Matejki Rejtan otrzymał I nagrodę na wystawie powszechnej w Paryżu.

1868 II 15 - Wielki karnawałowy bal prezydencki urządzony w Sali Rady Miejskiej.

1868 IV 5 - Został wydany reskrypt cesarski o utworzeniu katedry historii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim.

1868 V 3 - Odbyła się pierwsza manifestacja patriotyczna z okazji rocznicy konstytucji 3 Maja, zorganizowana przez pisarza Michała Bałuckiego.

1868 V 9 - Gimnazjum Niższe św. Jacka zaczęło funkcjonować jako 8 - klasowe Wyższe.

1868 VI 4 - Adrian Baraniecki lekarz, znany działacz społeczny, ofiarował miastu swoje zbiory. Przekazane obiekty miały stanowić zalążek Muzeum Techniczno - Przemysłowego w Krakowie.

1868 VIII 24 - Dyrektorem Biblioteki Jagiellońskiej został Karol Estreicher, twórca bibliografii narodowej.

1868 IX 12 - Helena Modrzejewska zawarła w kościele św. Anny małżeństwo z hrabią Karolem Chłapowskim.

1868 X 5 - Sejm Krajowy Galicji objął ochroną świstaki i kozice tatrzańskie – była to jedna z pierwszych na świecie ustaw o ochronie gatunkowej zwierząt.

1868 X 10 - Nastąpiło otwarcie kolegium jezuickiego przy ul. Kopernika.

1868 XI 25 - Rozpoczęły się wykłady dla dorosłej młodzieży męskiej i żeńskiej zorganizowane przez Adriana Baranieckiego.

1868

- Przy placu Wolnica odkryto ślady budowli, które uznano za zlokalizowany tu gmach Akademii Kazimierzowskiej.

- Na Wiśle pokazały się pierwsze łodzie ratunkowe, których przymus utrzymywania nałożony mieli właściciele łazienek.

1869 I - W Krakowie zamieszkał poeta, działacz polityczny Apollo Korzeniowski z synem Józefem Konradem, który później zasłynął jako sławny pisarz Joseph Conrad.

1869 III 2 - Ukazał się pierwszy numer liberalnego dziennika "Kraj", wydawanego przez Ludwika Gumplowicza.

1869 IV 23 - W dzienniku "Kraj" opublikowano odezwę wzywającą do sprowadzenia zwłok Adama Mickiewicz na Wawel.

1869 VI 14 - W trakcie prac konserwatorskich nastąpiło otwarcie grobu króla Kazimierza Wielkiego w katedrze wawelskiej.

1869 VII 8 - Zorganizowano powtórny pogrzeb króla Kazimierza Wielkiego.

1869 VII 20 - Do sądu wpłynęło doniesienie o więzieniu zakonnicy Barbary Ubryk w klasztorze karmelitanek na Wesołej.

1869 VII - W mieście doszło do zajść antyklerykalnych w związku ze sprawą zakonnicy Barbary Ubryk, więzionej w klasztorze karmelitek przy ul. Kopernika.

1869 IX 24 - Józef Szujski objął nowo utworzoną katedrę historii polskiej na UJ.

1869 X - W Krakowie zamieszkał wraz z rodziną znany malarz Juliusz Kossak.

1869 XI 8 - Uroczyste otwarcie szkoły przemysłowej.

1869 XI 9 - W kościele Mariackim odsłonięto po remoncie ołtarz Wita Stwosza.

1869 XII 31 - Według spisu powszechnego Kraków liczył 49 835 mieszkańców, zaś Podgórze 4 254.

1869

- W piśmie "Przegląd Polski" opublikowano pamflet Teka Stańczyka.

- Powstał Bank Galicyjski dla Przemysłu i Handlu z siedzibą w Krakowie.

1870 I 1 - Miasto wzięło w dzierżawę akcyzę (podatek pośredni od towarów) poprawiając tym samym stan funduszy miejskich.

1870 IV 30 - Zostało wydane postawienie cesarskie o przywróceniu języka polskiego na wszystkich wykładach uniwersyteckich.

1870 VII 1 - Została otwarta księgarnia Stanisława Andrzeja Krzyżanowskiego, która przez lata miała siedzibę przy Rynku Głównym 30.

1870 VIII 7 – 8 - W czasie wyborów do Sejmu Krajowego posłami z okręgu Kraków zostali: Mikołaj Zyblikiewicz, Józef Majer, Leon Chrzanowski.

1870 X 6 - Powołano komisję do sprawy zaopatrzenia Krakowa w wodę.

1870 XII - Ukończono reorganizację Magistratu, według projektu prezydenta Józefa Dietla.

1870

- Adrian Baraniecki uruchomił Wyższe Kursy dla Kobiet.

- Ukazał się pierwszy tom Bibliografii polskiej, monumentalnego dzieła Karola Estreichera.

- Zamieszkał w Krakowie Adam Asnyk, poeta, publicysta.

- Wyburzono budynek tzw. Komisji (dawnej Wielkiej Wagi), który stał w Rynku Głównym.